Uit: Column Amigoe’s weekendbijlage Napa; 08-09-18; www.amigoe.com
Het is zo’n mooie uitspraak: ’Je moet gewoon jezelf zijn’. Maar het is ook zo’n typisch gevalletje van: hoe doe je dat in vredesnaam?
Want ook in de coachingspraktijk is het een rode draad die telkens weer terugkeert in de gesprekken met de coachees. ‘Gewoon jezelf zijn’ blijkt voor velen zo gemakkelijk nog niet. Sommigen zijn zichzelf al heel lang geleden kwijtgeraakt. Binnen een langdurige relatie bijvoorbeeld, waarin ze zich -om de ander te pleasen- telkens anders voordeden. Of binnen het gezin, waarin ze aan de verwachtingen van ouders probeerden te voldoen. Na een traumatische ervaring, waarbij ze hun gevoel voor eigenwaarde min of meer kwijt zijn geraakt.
Of op de werkvloer, waar ze in een functie terecht zijn gekomen die helemaal niet bij hen past. Er zijn veel manieren om jezelf te verliezen along the line. En dan komt er een dag, dat je niet meer wie je nou eigenlijk bent. Waar je voor staat. Wat jij wilt. Wat jouw visie, jouw eigen normen en waarden zijn.
Om echt jezelf te kunnen zijn -het klinkt zo logisch- moet je wel eerst weten wie je zelf nou eigenlijk bent.
Ben jij zoals je zegt dat je bent? Weet je waar jij voor staat? Klopt wat je dagelijks in de spiegel ziet, met wat jij daadwerkelijk uit wilt stralen? Hoe zien anderen jou eigenlijk? En is dat nou zo belangrijk, die beeldvorming naar buiten toe?
Om met het laatste te beginnen: ja. Beeldvorming is heel belangrijk. En dat is niet omdat de mening van anderen over jou er nou zoveel toe doet. Het is belangrijk hoe anderen jou waarnemen, dus hoe ze je zien en ervaren. Met een mooi woord ‘de perceptie’ genoemd. Als de perceptie van de ander heel anders is, dan hoe jij graag wilt dat die ander je ziet, dan klopt er iets niet. In hoe je je gedraagt, in hoe je eruit ziet, of wat je uitstraalt als mens.
Dus dan is het toch maar het beste om zoveel mogelijk jezelf te zijn. In woord en daad, en uitstraling. Stel je het eens voor: je niet meer anders hoeven voordoen, niet meer hoeven nadenken over elke zin die je uitspreekt, je kleden zoals je wilt, je mening durven uitspreken. Uiteraard passend binnen de situatie en context, maar toch: zoveel als mogelijk is jezelf kunnen en durven zijn. Wie wil dat nou niet?
En dan is het cirkeltje weer rond. ‘Jezelf zijn’ als oplossing voor een leuker, gelukkiger leven. Een leven bovendien, waarin je gezien wordt voor wie je -in je diepste kern- bent. Maar: hoe krijg je dat voor elkaar?
Ze kwam binnen in de lunchroom waar we hadden afgesproken voor het kennismakingsgesprek. Hoge hakken, strakke jurk, opgeheven hoofd, rode lippen. Met zelfverzekerde pas kwam ze op me aflopen. Maar nadat ze was gaan zitten bleek er niet veel te kloppen van mijn eerste perceptie. Hier zat een prachtig maar onzeker mens tegenover me, die twijfelde bij ieder antwoord. Ze was zichzelf in de afgelopen jaren, na een burnout, kwijtgeraakt. Het leven ver van huis viel haar zwaar, en er was veel verwarring over haar eigen identiteit. Ze was een kind van ‘buitenlandse’ ouders in een ander buitenland, die tegenwoordig op Curacao woonde. Bovendien werd ze op haar werk niet gewaardeerd. Maar al snel bleek dat ze zich daar zo onzeker en onveilig voelde, dat ze zichzelf helemaal verstopte. Met als logisch gevolg dat ze dus niet op waarde geschat werd. Dit alles werd haar teveel, en ik mocht haar op haar zoektocht naar zichzelf begeleiden.
We gingen van start en spraken sessies-lang veel over heden en verleden; ze ging een coachings-logboekje bijhouden om haar gevoelens, ideeën en visies dagelijks in op te schrijven, en…we verslonden lege witte A4tjes. Die gebruikten wij om te ‘mind-mappen’. Dat is een hele fijne en intuïtieve manier om snel en gemakkelijk in kaart te brengen wat iemand echt belangrijk vind. Je schrijft alleen de dingen op waarbij je de coachee echt ziet stralen en opleven. Vaak zijn de eerste, spontane antwoorden de meest veelbetekenende.
Meestal teken ik een wolk (symbool voor dromen en wensen) middenin het papier; de wolk is de kern, degene waar het over gaat. Diens naam komt erin te staan. Vanuit de wolk teken ik links en rechts en onder en boven pijltjes. Die leiden vervolgens weer naar kleine wolkjes (belangrijke gedachten, emoties, acties, namen, normen en waarden). Meestal stel ik ondertussen vragen als: “Wat zie je als ‘typisch jou’? Wat vind je nou het allerleukst/belangrijkst? Wat zou je echt willen? Hoe zou je dat willen bereiken? Wat heb je daarvoor nodig?”
Dit deed ik ook samen met m’n coachee; we zetten na afloop alle wolkjes op logische volgorde, en lieten er losjes een actie-plan op los. Het lukte gaandeweg steeds beter. Ze had tijdens het antwoorden haar hart gevolgd en haar hoofd leeggemaakt, en haar ‘eigenheid’ aan het papier toevertrouwd. Ik vroeg haar nog wat er nou uiteindelijk stond, op al die wolkjes. Ze zij stralend: ‘Nou gewoon, dat ben ik zelf!’.
Gewoon jezelf zijn, het kan dus! Na zo’n 6 gesprekken en vooral veel ‘wolkjes-acties’ uitvoeren in de praktijk, was mijn coachee 180 graden veranderd. Ze wist wat ze wou, waar ze voor stond en hoe ze de dingen ging aanpakken. Na het afscheid van de coaching stuurde ze me lachend een quote van schrijver Oscar Wilde: ‘Be yourselve. Everyone else is already taken’. Wijze man, die Wilde….
