Uit: Column Amigoe’s weekendbijlage Napa; 11-11-17; www.amigoe.com
In Nederland kennen ze sinds jaar en dag de uitdrukking: ‘Hij ging even een pakje sigaretten halen’.
Dat komt min of meer neer op ergens plotseling weggaan, en nooit meer terugkomen. En met dat ‘ergens’ wordt meestal het gezin bedoeld.
Helaas heb ik, sinds ik dit werk op het eiland doe, heel regelmatig gehoord van vaders en moeders die even ‘een pakje sigaretten gingen halen’. Of die hun kinderen ‘even’ bij familie te logeren brachten, om ze vervolgens niet meer op te halen. Al dan niet voor altijd, maar toch: kinderen plotseling en onaangekondigd in de steek laten op jonge leeftijd, terwijl ze nergens schuldig aan zijn, laat diepe sporen achter. En welke sporen dat zijn, dat ontdek ik vaak wanneer ik die groot-geworden kinderen ga begeleiden.
Eén van die ‘kinderen’ was Marsha (gefingeerde naam). Marsha was een talentvolle, vlotte, jonge medewerker bij een dynamisch bedrijf. Ze werkte met cijfers, en deed dat aanvankelijk met grote toewijding. Maar op persoonlijk vlak liep het niet goed. Op den duur begon haar werk er ook onder te lijden. Ze maakte steeds meer fouten, miste deadlines en durfde tegen haar veeleisende collega’s geen ‘nee’ te zeggen. De hoge werkdruk brak haar bijna op.
Ik kwam in haar leven toen ze op de piek van haar werkdruk zat. De emoties zaten hoog, haar functioneren verzwakte. Het bedrijf en ik kozen voor Personal Coaching met Counseling; een coachingstechniek waarbij je mensen met dieperliggende problemen intensief begeleidt.
Marsha was ijverig, slim en collegiaal. Maar: hier werd op de werkvloer en thuis flink misbruik van gemaakt. Ze vertelde hoe ze zich voortdurend overspoelt voelde, en machteloos. Toch bleef ze maar iedereen pleasen en helpen, uit angst om mensen teleur te stellen. Met als logisch gevolg, dat zij omkwam in het werk. Op enig moment kreeg ze er black-outs bij, en migraine aanvallen. Toen ik haar vroeg waar dit gedrag- dat grenzeloze pleasen, die angst en de machteloosheid- vandaan kwam, vertelde ze haar verhaal.
Dat verhaal ging terug naar haar jeugd. Op 8 jarige leeftijd was haar vader, haar grote vriend, haar alles, ineens vertrokken. Nota bene met als letterlijke opgaaf van reden: om een pakje sigaretten te halen! Hij keerde nooit meer terug, en liet een vrouw en twee kinderen radeloos en in shock achter.
Marsha was gebroken; ze begreep het niet en voelde zich schuldig. Dit onbegrip en -onterechte- schuldgevoel werd nooit weggenomen, omdat moeder te verdrietig en boos was om ooit nog over dit gezinstrauma te praten. En dus ging Marsha jarenlang van alles doen om haar moeder en zusje op te vrolijken. Ze nam daarbij ook nog allerlei volwassen taken op zich om moeder te ontlasten, onder het mom van ‘mama heeft het al zo zwaar’.
Op volwassen leeftijd had Marsha zich flink ontwikkeld; ze had een voltooide studie, een vaste relatie en een goeie baan. Het contact met haar vader was enigszins hersteld. Maar: haar gedragspatroon was nog hetzelfde gebleven. Met de al eerder omschreven problemen op o.a. het werk tot gevolg.
Tijdens de coachings werkten we in 1e instantie nauwelijks aan het verbeteren van de vakinhoudelijke vaardigheden. Die beheerste ze grotendeels wel. We spraken over zelfvertrouwen en zelfliefde. Over identificatie met je ouders versus zelfbesef en eigenwaarde. Over ‘nee’ leren zeggen en mensen durven teleurstellen, maar vooral over de macht terug nemen over je eigen leven. De inzichten die ze uit de gesprekken verkreeg, paste ze vervolgens toe op haar werk, en uiteindelijk ook thuis. Langzaam aan leerde Marsha dat haar gevoelens en haar mening er ook toe deden. Dat ze thuis niet meer alle klusjes hoefte te doen, en dat haar collega’s best even geduldig op iets konden wachten. Dat zij geen willoos slachtoffer van de situatie was, maar een krachtige, zelfstandige vrouw met wie serieus rekening gehouden diende te worden. Het was een lange, intensieve, maar bijzonder mooie weg.
Marsha voelde zich sterker en beter toen het traject was afgerond. Maar helaas: ik zou daarna nog vele Marsha’s tegenkomen. Veelal geplaagd door trauma’s, hechtingsproblematiek, woede en/of gezondheidsklachten.
‘Pakje sigaretten’ ouders handelen vaak impulsief, vanuit gevoelens van onmacht, eigenbelang, angst of onkunde. Maar zouden ze beseffen wat een spoor van ellende ze achterlaten bij hun kinderen?
En Marsha? Die leerde zich uiteindelijk staande te houden, op het werk zowel als privé. Weliswaar met littekens op haar ziel, maar toch…she did it. En ze heeft nooit van haar hele leven ook maar eén sigaret aangeraakt….
