Uit: Column Amigoe’s weekendbijlage Napa; 13-05-17; www.amigoe.com
Hij zit tegenover me en lacht tevreden. Het is zijn laatste sessie. Zijn coachingstraject is heel voorspoedig verlopen. Hij voelt zich veel beter, functioneert weer goed, heeft meer zelfvertrouwen en is sinds kort in dienst bij een leuk bedrijf. Eind goed al goed, zou je denken. ‘En hoe gaat het nu met jou en je vader?’ vraag ik nog. Want er waren veel onderlinge problemen geweest. Het blijft even stil. ‘Niet zo goed. We zien elkaar momenteel niet meer. Om eerlijk te zijn, denk ik niet dat het ooit nog weer goed komt’. We besteden vervolgens, op zijn verzoek, twee extra sessies aan de ‘vader-zoon’ relatie. Pas daarna kunnen we afronden.
Ze heeft veel meegemaakt, en veel overwonnen. Een sterke vrouw met een ijzeren wilskracht. Maar ze heeft nu iemand nodig die met haar meedenkt. Want ze is intens verdrietig. Net nu alles weer een beetje lekker loopt in haar leven, heeft ze ruzie gekregen met haar beste vriendin. En die zou nog wel getuige zijn op haar huwelijk! Wat moet ze nu toch doen? Alles wat ze zegt valt verkeerd, haar vriendin wantrouwt haar, vertelt haar geen geheimen meer zoals eerder, en als ze elkaar zien, verloopt alles stroef. Weg gezelligheid, weg vertrouwen, weg vriendschap. ‘Ik kan veel aan, maar dit kwetst me enorm. Ze was zo’n grote steun voor me. Ik slaap al nachten niet meer’.
Tijdens de eerste sessie begint ze te draaien op haar stoel, en diep te zuchten. Het gaat niet zo lekker met haar. Desgevraagd geeft ze aan dat ze het niet meer ziet zitten met haar huwelijk. Na jaren van werken, overspel met ‘by-sides’, nog harder werken, kinderen en geldzorgen, is ze er wel zo’n beetje klaar mee. Of toch niet? Want de week erop twijfelt ze weer, en zegt ze dat het ‘wel weer de goede kant op gaat’. Zo gaat het nog een tijdje door. De relatieproblemen overschaduwen al het andere. ‘Zeg, zou jij ons niet als stel willen coachen? zegt ze op een dag. ‘Want wij komen er volgens mij niet uit. En deze toestanden kosten me al mijn energie’.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden van wat er zoal aan relatieblues op tafel komt in de coachingspraktijk. Relationele problematiek bepaalt een groot deel van de gemoedstoestand van de coachees. Want het kan nog zo goed gaan op vele fronten; als een belangrijke, persoonlijke relatie niet goed zit, gaat het meestal ook niet écht goed met de coachee.
Dat is niet zo vreemd. Want uit recent onderzoek van het Centraal Bureau van de Statistiek (Nld.) bleek wederom, hoe belangrijk goede relaties zijn voor ons levensgeluk; Vriendschapsrelaties,- liefdesrelaties,- familierelaties,- en sociale contacten. Gezondheid en -het hebben van bevredigend- werk zijn de twee andere belangrijke pijlers. Ook andere internationale onderzoeken van de laatste jaren, schetsen eenzelfde beeld.
De mens is van nature een sociaal wezen, dus de behoefte aan verbinden met elkaar is -doorgaans- groot. Ook in de coachingspraktijk valt te merken dat deze behoefte erg sterk is; de éen snakt naar een goed huwelijk, de ander mist vrienden in z’n leven, en weer een ander zou willen dat ie een warmere band met familieleden had.
Als coach is het belangrijk om deze behoeften serieus te nemen, en ook om een goed onderscheid tussen de verschillende soorten relaties te maken. Want het coachen bij liefdesrelaties vraagt een heel andere benadering dan het begeleiden van familieproblematiek. Als de relatie met de eigen partner het probleem vormt, is voorzichtigheid en onpartijdigheid geboden. Je wilt de coachee bijstaan en ondersteunen, maar de partner niet lukraak afvallen of ver-of beoordelen. Om die reden zal ik zelden overgaan tot relatiecoaching. Er is immers meestal al een band met éen van de ‘partijen’, en dat kan een belemmering zijn voor een frisse blik en objectieve houding naar de partner toe. Relatietherapeuten zijn gespecialiseerd in koppels en relaties, dus indien die behoefte er is, is doorverwijzing naar een goede relatietherapeut meestal een logische stap. Wat overblijft is een proces van empathisch,- maar ook kritisch reflecteren op de situatie samen met de coachee, opdat deze zelfstandig tot de juiste inzichten komt. Op die manier zijn er diverse huwelijken gered, maar ook enkele relaties gesneuveld: beide op basis van de eigen weloverwogen keuze van de coachee.
Familieproblematiek is vaak complex en niet zelden doorgegeven van generatie op generatie. Er spelen belangen, gevoelens, verhoudingen mee, waar de coach geen weet van heeft. En een verhaal heeft -uiteraard- altijd meerdere kanten. Wat hierbij belangrijk is, is het naar boven zien te halen van de belangen, behoeften en gevoelens van de coachee. Hoe voelt die zich hieronder, wat wil die zelf, en is dit haalbaar en dus reëel? Alle opties worden zorgvuldig bekeken, het verleden wordt zonodig zeker belicht, maar op het ermee omgaan in het heden ligt de nadruk. Op die wijze is er al veel inzicht verkregen, duidelijkheid verworven, en berusting gevonden waardoor coachees rustig en zonder teveel emoties alsnog de -voor hen- juiste keuzes konden maken.
Voor vriendschapsrelaties geldt een combinatie van de twee bovenstaande voorbeelden, met dat verschil dat er geen directe liefdes,- of bloedband is. Dus kan er in dergelijke gevallen vaak iets meer afstand worden genomen, om tot inzichten en een bevredigende oplossing te komen.
In de eerdergenoemde drie gevallen is de relatieblues geëindigd met een ‘happy ending’, soms tegen alle verwachtingen in. En dat is voor een coach fijn om te zien. Maar evenzogoed waren er in de praktijk ook voorbeelden van relaties die voorbijgingen. Dat was soms verdrietig, maar regelmatig ook een grote opluchting voor betreffende coachee.
Het blijft een kwetsbaar iets, die menselijke relaties. Want wat voor de éen wel werkt in relaties, werkt voor de ander niet: iedereen haalt er weer iets anders voorzichzelf uit. Moeder Teresa mag daarom deze column afsluiten met haar wijze woorden:
“Some people come in our life as blessings. Others come in our life as lessons”.
