Uit: Column Amigoe’s weekendbijlage Napa; 03-12-16; www.amigoe.com/pdf-napa
Vorige keer ging m’n verhaal over overspannenheid en burnout; de gevolgen daarvan voor de werknemer, het taboe dat erop rust, en de -soms lange- weg naar herstel.
Ditkeer zal ik ingaan op de cruciale rol van de werkgever, in het omgaan met
deze verschijnselen.
Hoog ziekteverzuim, werkstress, motivatieproblematiek, spanningen en irritaties op de werkvloer en vermoeide werknemers. Vroeg of laat krijgt iedere organisatie in meerdere of mindere mate- met deze zaken te maken. Vreemd genoeg wordt in dergelijke gevallen vaak niet, of veel te laat de link gelegd met mogelijke overbelasting, overspannenheid en burnout. Organisaties betalen vaak torenhoge kosten aan langdurig ziekteverzuim, maar doen nog altijd te weinig aan actieve preventie van enkele kwalen van de moderne tijd’.
En dat is een gemiste kans voor alle betrokkenen!
Want met een aantal gerichte, effectieve interventies van de werkgever en organisatie als geheel, kan ontzettend veel leed voorkomen worden. Wie kan welke actie ondernemen binnen een organisatie? Enkele suggesties die allen van invloed zijn op het voorkomen van burnout en overspannenheid, en het creëren van een gezonde organisatie :
Managers en leidinggevenden:
Goede voorbeeld geven; Tijdige signalering & negatieve beeldvorming/ taboes doorbreken; Transparant en krachtig leiderschap; Niet bang zijn voor hogere werkdruk door uitval: beter voorkomen dan genezen; Gerichte bijscholing op dit gebied volgen; In actie komen bij ontevredenheid; (h) Erkennen van andere werknemers binnen de teams (bijv. ADHD, Autisme/ASS, ADD, hoogsensitiviteit, hoogbegaafdheid, depressie); Kunnen onderscheiden van de verschillende persoonlijkheidstypen en deze kennis toepassen bij teamsamentstelling; Pesten en uitsluiting op de werkvloer doorbreken; Tijdig en adequaat conflicthantering toepassen; Naast aandacht voor resultaten ook een mensgerichte houding hebben (empathie, aandacht, waardering); Ondersteuning durven vragen waar nodig; Als leidinggevende eerlijk (kwetsbaar) durven zijn over eigen overspannenheid of burnout.
Na burnout van medewerkers: gerichte aandacht en begeleiding na terugkeer op de werkvloer, oorzaken wegnemen of verminderen, kortom: terugval voorkomen & motivatie bevorderen.
HR afdeling:
Adequate begeleiding & signalering; Zichtbaar zijn in de organisatie; Gericht beleid & protocollen ontwikkelen,- implementeren en tools aanreiken; Alertheid & daadkracht bij hoog ziekteverzuim; Aandacht voor gelukkig werken; Invulling geven aan de vertrouwensrol; Timemanagement, persoonlijk leiderschap -en effectiviteit prioriteit geven; Deskundigheids bevordering en talentontwikkeling van medewerkers stimuleren; Fair en up-to-date beoordelingssysteem invoeren; Inhoudelijk sterke teambuildings organiseren.
Collega’s:
Onder leiding van de werkgever, maar ook op eigen initiatief kunnen collega’s een groot aandeel hebben in het terugdringen van burnout en overspannenheid. D.m.v. positief beïnvloeden van de bedrijfscultuur; Roddel tegengaan; Elkaar niet veroordelen; Elkaar onderling steunen, helpen, respecteren, humor gebruiken en feedback durven geven; Opkomen voor jezelf en elkaar waar nodig; Eigenbelang ondergeschikt maken aan het bedrijfsbelang; Niet pesten op de werkvloer; Effectief en professioneel blijven communiceren; Werk en privé gescheiden houden, maar wel oog houden voor elkaar als mens; Niet alles overlaten aan de manager maar zelf verantwoordelijkheid nemen en accountable zijn.
Organisatie:
Preventiebeleid prioriteren op de agenda; Diversiteit en transparantie in het Managementteam nastreven; Gezonde bedrijfscultuur uitdragen(en terugdringen van angst, redu, prestatie, overwerk); Aandacht voor gelukkig werken en voor het individu; Teamuitjes stimuleren; Zorgdragen voor de juiste randvoorwaarden en ondersteuning (bijv. computersystemen die goed werken, invalpool, inwerksysteem nieuwe medewerkers) ; Persoonlijke ontwikkeling stimuleren door out-of-the-box aanbod (bijv. Mindfullness, trainingen Stress-handling skills, Motivatie & Inspiratieworkshops, massage); Extra ondersteuning in geval van stagnaties (bijv. coaching & psychologische begeleiding, gerichte literatuur aanschaffen).
Is dit nou echt allemaal nodig? Moeten we daar niet ontzettend veel tijd in investeren? En moet dat zó breed aangepakt worden? Ik hoor het u denken…Het antwoord is: nee. Immers: niets moet. Maar als u een gezonde organisatie wilt met gezonde medewerkers, dan doet u er wel degelijk verstandig aan om uw medewerkers en hun behoeften serieus te nemen. En ja: dat kost tijd, energie en aandacht.
Uiteraard kunnen al deze zaken niet gelijktijdig opgepakt worden, en gaan er vaak jaren overheen voor alles ingevoerd en geïmplementeerd is. Organisaties en HR afdelingen doen er dan ook goed aan, om eerst de speerpunten te bepalen; wat zijn de grootste aandachtspunten binnen de eigen organisatie? Op basis daarvan kunnen aandachtsgebieden -op chronologische volgorde- worden vastgesteld, waarna een stappenplan en protocollen kunnen worden opgesteld. Het is belangrijk om tijdig draagvlak te creëren onder de medewerkers, dus neem hen mee in de veranderingen en aanpassingen. Ga geen moeilijke beslissingen uit de weg, en zie onder ogen dat uw bedrijf bijv. een ‘angstcultuur’, ‘roddelcultuur’ of ‘prestatiecultuur’ kent. U heeft het Managementteam en uw medewerkers hard nodig om dit soort culturen van binnenuit te veranderen. Mocht u daar enige hulp bij nodig hebben, dan kan een organisatiecoach, adviseur of veranderspecialist u daar eventueel bij helpen. Ook helpt het om informatie te geven middels folders, literatuur en workshops.
Mensen zullen nooit robots worden, zij kennen uiteindelijk allen een grens. Wanneer de werknemer zijn/haar eigen grenzen bewaakt, de juiste balans vindt, naar het eigen lichaam luistert, letterlijk en figuurlijk in beweging blijft en actief werkt aan behoud van het eigen -en team werkplezier, zou er al een flinke (om)slag gemaakt kunnen worden.
Wanneer de werkgever dan ook nog diens verantwoordelijkheid neemt en voldoende aandacht aan de hierboven omschreven zaken besteedt, dan zien onze organisaties er over een tijdje heel anders uit, en worden blije (tevreden) medewerkers de norm! Maar vóor alles geldt, in geval van overspannenheid en burnout:
Voorkomen is beter dan genezen. Nazorg voorkomt terugval, en: gelukkige medewerkers zorgen voor gelukkige klanten. Kortom: iedereen blij, en -uiteindelijk- niemand meer ‘op’!
Meer informatie?
*Boek ‘Uit je burnout’, Carien Karsten, Kosmos Uitgevers, nov.2015; Tips burnoutcoach Jos Verheijden, www.verheijdenconsult.nl; Over Gelukkig Werken, www.happypeoplebetterbusiness.nl, Gea Peper HappinessBureau)
